Xe của Apple thu thập dữ liệu bản đồ thế nào

Apple đưa ứng dụng bản đồ Apple Maps lên iPhone, iPad từ năm 2012, được cài đặt mặc định thay cho Google Maps. Ban đầu, hãng chủ yếu dùng dữ liệu từ các nguồn bên thứ ba như Tom Tom, OpenStreetMap và Yelp. Tuy nhiên, phần mềm lúc đó bị coi là “thảm họa” khiến Apple quyết định “đập đi xây lại” từ năm 2018.

Hầu hết dữ liệu cho hệ thống bản đồ mới đều do hãng tự xây dựng dựa trên hình ảnh từ vệ tinh, hệ thống iPhone và các ôtô, ba lô di động được trang bị cảm biến, máy ảnh tiên tiến. Trong đó, ôtô và ba lô gắn hệ thống thu thập di động đem đến dữ liệu chính xác cao, phục vụ các tính năng cao cấp như Look Around (Nhìn xung quanh), hệ thống dẫn đường bằng thực tế tăng cường cho người đi bộ, đạp xe.

Hãng đã triển khai dịch vụ và xe chuyên dụng dạng này tại các thành phố lớn ở Mỹ, Nhật Bản, một số nước châu Âu và Singapore ở khu vực Đông Nam Á. Tại Việt Nam, xe của Apple bắt đầu hoạt động từ ngày 16/2 và dự kiến kết thúc giai đoạn đầu vào cuối 2024.

Theo 9to5mac, các tài liệu nội bộ cho thấy Apple sử dụng hai loại xe khác nhau cho dự án thu thập dữ liệu tại Mỹ và một số nước khác. Một chiếc là xe Lexus tự lái, được dùng kết hợp như một phần của chương trình lái xe tự động (có thể phục vụ dự án Apple Car) có tên TycheEach. Chiếc còn lại là Subaru Impreza được sửa đổi chủ yếu để thu thập dữ liệu với tên gọi nội bộ là Ulysses.

Tại Việt Nam, Apple nhiều khả năng dùng xe Hyundai Tucson cho việc thu thập dữ liệu bản đồ. Một đại lý xe ở quận Tân Bình, TP HCM cho biết bắt đầu bàn giao lô 20 xe Tucson cho đối tác từ tháng 6-8/2023 với các dòng chữ “Thu thập hình ảnh cho bản đồ Apple Maps” in trên thân xe, kính sau xe tương tự các xe Subaru Impreza tại Mỹ. Những hình ảnh tại lễ bàn giao cho thấy xe khi đó chưa lắp các hệ thống camera, cảm biến trên nóc mà đa số vẫn ở tình trạng nguyên bản. Các xe đều có dán cả số hiệu ở gần cột A, màu sơn trắng đồng bộ.

Trang bị trên một mẫu xe thu thập dữ liệu của Apple gồm hệ thống GPS tinh vi, 8 camera với ống kính cao cấp Zeiss, bốn máy quét LiDAR và một cảm biến dựa trên tia laser thường được sử dụng trong ôtô tự lái. Các dữ liệu thu thập sẽ được xử lý thời gian thực bởi một máy Mac Pro gắn sẵn trên xe. Ngoài ra, gần vị trí người lái còn có một chiếc iPad được tùy biến riêng, gọi là thiết bị EyeDrive kiểm soát việc chụp cũng như hướng dẫn người vận hành thực hiện các nhiệm vụ. Apple cho biết hãng còn sử dụng iPhone để hướng dẫn cho người vận hành nhưng không nêu rõ cụ thể nhiệm vụ của sản phẩm.

Ứng dụng trên EyeDrive sẽ chỉ dẫn người lái phải di chuyển ra sao, lịch trình đến các khu vực thế nào. Người điều khiển phụ sẽ kiểm tra chất lượng hình ảnh và dữ liệu đã chụp, cũng như đánh dấu những vị trí, khu vực không thể đi vào trên đường phố. Lượng dữ liệu khổng lồ mỗi xe thu thập trong một tuần là 4 TB, được lưu vào trong bốn ổ SSD.

Quãng thời gian xe của Apple di chuyển trong ngày cũng được quy định cụ thể. Mỗi đội xe chỉ được thu thập dữ liệu vào những lúc mặt trời ở vị trí bằng hoặc trên góc 30 độ so với đường chân trời. Lý do là mặt trời có thể gây nhiễu cho cảm biến LiDAR ở các góc thấp. Việc chụp cũng phải được thực hiện trong điều kiện lý tưởng nhất có thể, như trời trong, không mưa, có nắng nhẹ để đồng bộ với các hình ảnh những khu vực khác nhau.

Để đảm bảo riêng tư, các mẫu xe thu thập dữ liệu được cất giữ tại những địa điểm an toàn và những người liên quan phải ký cam kết bảo mật. Các công ty, chủ sở hữu tòa nhà trông giữ xe thu thập dữ liệu sẽ ký hợp đồng với một công ty bình phong của Apple và giữ kín việc cho thuê tài sản của họ.

Theo Apple, tại các khu vực, tuyến đường không phù hợp cho xe chạy, hãng sẽ sử dụng hệ thống di động như thiết bị gắn trên ba lô để chụp dữ liệu xung quanh, ví dụ một số tuyến phố, ngõ, quảng trường… không thể lái xe. Một số nơi có thể dùng trực tiếp iPhone, iPad để lấy dữ liệu cho phép hãng cải thiện, cập nhật chính xác, phù hợp với đặc tính địa phương của các thành phố lớn tại Việt Nam như Hà Nội, TP HCM.

Từ iOS 17.2, Apple cho biết sẽ có các thay đổi để cải thiện chức năng định vị thực tế tăng cường. Khi sử dụng các tính năng AR trong Apple Maps như chỉ đường, phần mềm sẽ sử dụng công nghệ máy học trên thiết bị để so sánh các điểm ảnh với dữ liệu tham chiếu mà bản đồ gửi tới iPhone. Máy ảnh trên iPhone sẽ lọc các vật thể chuyển động như con người, phương tiện và chỉ so sánh các điểm đặc trưng của vật thể đứng yên, cảnh quan khu vực để tăng độ chính xác. Khi đó, người dùng sẽ có trải nghiệm dẫn đường AR khi đi bộ ngày càng chính xác hơn. Tuy nhiên, iPhone cũng có tùy chọn tắt tính năng này để đảm bảo quyền riêng tư nếu cần.

Tuấn Hưng